Tăng sản tuyến tiền liệt – Nguyên nhân và điều trị

Tăng sản tuyến tiền liệt là gì? Đây là thắc mắc của rất nhiều người, đây được coi là thuật ngữ chỉ bệnh của nam giới ở độ tuổi trung niên. Bệnh còn có tên gọi khác như phì đại tuyến tiền liệt (u xơ tuyến tiền liệt) làm ảnh hưởng khá lớn đến chất lượng đời sống tình dục của người bệnh cũng như những phiền toái trong cuộc sống.

Tăng sản tuyến tiền liệt là gì?

Tăng sản tuyến tiền liệt là thuật ngữ chỉ bệnh u xơ tuyến tiền liệt hay còn tên gọi khác nữa như phì đại tuyến tiền liệt, bướu lành tuyến tiền liệt…

Tuyến tiền liệt liên tục phát triển trong cuộc sống của nam giới nhưng khi tuổi trung niên phát sinh trường hợp các triệu chứng tăng sản tuyến tiền liệt. Hiếm thấy ở trước tuổi 40, nhưng gặp đến quá nửa số đàn ông tuổi 60 và đến 90% tuổi 70-80. Có đến hơn một nửa nam giới bị tăng sản tuyến tiền liệt lành tính không phải điều trị nhưng những triệu chứng rối loạn tiểu tiện sẽ nặng dần theo thời gian và ảnh hưởng khá lớn đến chất lượng cuộc sống.

Nguyên nhân tăng sản tuyến tiền liệt

Dưới đây là những nguyên nhân dẫn tới hiện tượng tăng sản tuyến tiền liệt, các bạn cùng tham khảo để có kiến thức cho việc phòng cũng như chữa bệnh:

Ham muốn quá độ

Do ham muốn quá lớn và tần suất quan hệ tình dục cao gây ra sung  huyết tại các cơ quan tăng sản. Sau một thời gian các tổ hợp tại tuyến tiền liệt do chảy máu dai dẳng sẽ phình to, gây ra tăng sản tuyến tiền liệt.

Vận động ít

Do vận động ít nên hệ tuần hoàn máu cục bộ tuyến tiền liệt không được cải thiện dẫn tới chứng tăng sản tuyến tiền liệt.

Dị thường tinh hoàn

Những dị thường ở tinh hoàn như viêm tinh hoàn, viêm tinh nang, suy giảm chức năng tinh hoàn… là một trong những nguyên nhân gây ra chứng tăng sản tuyến tiền liệt.

Chế độ ăn uống

Thường xuyên ăn các thức ăn cay, nóng, chua… sẽ gây ra sung huyết và là nguyên nhân dẫn tới chứng bệnh trên.

Sau viêm nhiễm ở niệu đạo, viêm bàng quang

Viêm nhiễm  sẽ xâm lấn sang tuyến tiền liệt, một mặt có thể gây ra sung huyết trên tuyến tiền liệt, mặt khác sẽ thúc đẩy sự tăng sinh của các mô trên tuyến tiền liệt và gây ra tăng sản tuyến tiền liệt.

Triệu chứng thường gặp

Tăng sản tuyến tiền liệt gây tắc nghẽn niệu đạo và chức năng của bàng quang ngày càng bị mất dần nên không tống hết nước tiểu ra bên ngoài. Các vấn đề về tiểu tiện bị thay đổi và nặng dần theo thời gian.

• Tiểu ngắt quãng, tia nước tiểu yếu, tiểu phải rặn, nặng bí tiểu
• Cảm giác tiểu không hết, són tiểu, tiểu nhỏ giọt
• Tiểu gấp, tiểu nhiều lần về đêm

Hiện tượng dòng nước tiểu bị tắc nghẽn có thể dẫn tới các chứng như bí tiểu, sỏi bàng quang, túi thừa bàng quang, nhiễm trùng niệu tái đi tái lại nhiều lần và nặng nhất là biến chứng suy giảm chức năng thận. Đôi khi gặp bí tiểu đột ngột cấp tính trong các trường hợp như:

• Dùng thuốc cảm hay thuốc chống dị ứng
• Uống rượu, thời tiết lạnh
• Bất động kéo dài

Cần được phân biệt với các bệnh phải xử trí khẩn cấp,đặc biệt là bệnh ung thư tuyến tiền liệt

Biện pháp chuẩn đoán

Người bệnh có thể ghi ra các triệu chứng sau đó bác sĩ thăm khám xem tuyến tiền liệt có bị to ra hay không:

• Thăm trực tràng bằng ngón tay: để có ý niệm về kích thước và trạng thái của tuyến tiền liệt ở ngay phía trước trực tràng.
• Thử máu định lượng PSA (Prostate-Specific Antigen), thường cao trong các trường hợp rối loạn tiểu tiện do ung thư tuyến tiền liệt và biết phải làm gì khi PSA cao.
• Siêu âm trực tràng và sinh thiết tuyến tiền liệt khi nghi ngờ ung thư tuyến tiền liệt
• Khảo sát niệu dòng đồ và soi bàng quang khi cần thiết

Điều trị tăng sản tuyến tiền liệt

Việc điều trị bệnh phụ thuộc vào mức độ rối loạn tiểu tiện của bệnh nhân. Nếu nhẹ và không ảnh hưởng nhiều đến chất lượng cuộc sống thì có thể không cần phải điều trị, chỉ cần theo dõi và chờ xem.

Một số thay đổi lối sống có thể giúp người bệnh có thể sống chung với bệnh thoải mái hơn ví dụ như:

• Giảm hoặc bỏ rượu bia, cà phê và các chất kích thích
• Tránh uống nhiều nước trước khi đi ngủ
• Tránh dùng các thuốc làm thông mũi và thuốc kháng histamine vì các thuốc này có thể gây kích thích cơ trơn ở cổ bàng quang gây rối loạn tiểu tiện nhiều hơn
• Đi tiểu ngay khi thấy mắc tiểu
• Thư giãn, tránh căng thẳng
• Tập thể dục thường xuyên

Điều trị bằng thuốc

Có nhiều loạn thuốc có khả năng cải thiện khả năng đi tiểu hiện nay như thuốc làm giãn cơ vùng cổ bàng quang, thuốc làm nhỏ kích thước tiền liệt tuyến, thuốc ức chế co bóp cơ bàng quang… giúp cải thiện các triệu chứng, làm bệnh chậm tiến triển và làm tăng chất lượng cuộc sống.

Điều trị ngoại khoa

Nếu rối loạn tiểu tiện nặng hoặc có các biến chứng xảy ra thì cần điều trị ngoại khoa bằng cách lấy phần to ra của tuyến tiền liệt trực tiếp ép vào niệu đạo, để nguyên phần mô còn lại và vỏ bao phía ngoài của tuyến tiền liệt. Các phương pháp điều trị ngoại khoa như:

1. Các phẫu thuật qua ngả niệu đạo

• Phẫu thuật cắt bỏ tuyến tiền liệt qua ngả niệu đạo (TURP): lấy bỏ phần lớn tuyếnbằng các dụng cụ đưa vào đường niệu đạo. Phương pháp này hiện được dùng cho khoảng 90% các trường hợp, sang chấn ít hơn và thời gian hồi phục ngắn hơn so với mổ mở. Có một tác dụng phụ là phóng tinh ngược vào bàng quang.
• Phẫu thuật rạch tuyến tiền liệt qua ngả niệu đạo (TUIP): chỉ mở rộng niệu đạo bằng vài đường rạch nhỏ ở cổ bàng quang và tuyến tiền liệt

2. Phẫu thuật mổ mở

Áp dụng cho các trường hợp tuyến tiền liệt rất to, có biến chứng hay khi bàng quang bị tổn thương.