Kích thước tuyến tiền liệt bình thường và phì đại là bao nhiêu?

Như bạn biết, tuyến tiền liệt là bộ phận quan trọng của nam giới. Khi tuổi tác tăng lên thì kích thước tuyến tiền liệt cũng tăng theo gây nên bệnh phì đại tiền liệt tuyến. Vậy, kích thước tuyến tiền liệt bình thường là bao nhiêu và khi nào thì được coi là phì đại tiền liệt tuyến. Cùng Vuongbao.vn tìm hiểu về tuyến tiền liệt để có lời giải đáp cho những vấn đề trên trong bài viết này.

I. Tuyến tiền liệt là gì?

Tuyến tiền liệt là một phần của hệ thống sinh sản nam giới. Nó nằm dưới bàng quang và phía trước trực tràng, đồng thời bao bọc lấy đoạn niệu quản ngay phía dưới bàng quang. Tuyến tiền liệt sản xuất khoảng 30% tinh dịch, cung cấp năng lượng cho tinh trùng và kiểm soát hoạt động tiểu tiện của nam giới.

Kích thước tuyến tiền liệt là một trong những yếu tố quan trọng giúp bác sĩ đánh giá được sức khỏe tuyến tiền liệt ở nam giới.

II. Kích thước tiền liệt tuyến bình thường là bao nhiêu?

Chi tiết về sự phát triển của tuyến tiền liệt như sau:

• Tuần thứ 11 của thai kì (tương đương tuần thứ 9 sau thụ tinh), tuyến tiền liệt thô sơ bắt đầu xuất hiện, đây chính là tuần mà thai nhi bắt đầu phát triển các bộ phận sinh dục. Tuyến sẽ liên tục phát triển về kích thước kể từ tuần này và phát triển trong suốt cuộc đời của người đàn ông.
• Khi trẻ mới sinh ra, tuyến tiền liệt có kích thước như hạt đậu.
• Đến tuổi dậy thì, tuyến tăng trưởng nhanh, kích thước lớn gấp đôi giai đoạn trước đó.
• Ở tuổi trưởng thành, 20 tuổi, tuyến có kích thước ổn định, rộng khoảng 4 cm, cao khoảng 3 cm và dày khoảng 2,5 cm. Kích thước này sẽ ổn định cho đến khoảng giữa những năm 40 tuổi.
• Bước vào những năm 50 tuổi, tuyến lại bắt đầu lớn dần lên rõ rệt và tiếp tục phát triển trong suốt phần đời còn lại của một người đàn ông, tình trạng tăng trưởng về kích thước của tuyến tiền liệt ở giai đoạn này còn được gọi là tăng sản lành tính tuyến tiền liệt hay phì đại tuyến tiền liệt, u xơ tuyến tiền liệt. Lúc này, tuyến có kích thước như một quả chanh, lớn hơn 25 g, tuy nhiên cũng có những người phát triển rất lớn, trên 80 g. Khi bị phì đại, tuyến tiền liệt có thể cản trở dòng nước tiểu từ bàng quang và ra ngoài niệu đạo, gây ra nhiều triệu chứng tiết niệu dưới, ảnh hưởng tới cuộc sống cũng như sức khỏe của bệnh nhân.

III. Kích thước tuyến tiền liệt phì đại là bao nhiêu?

Khi tuổi tác tăng lên thì kích thước tuyến tiền liệt cũng tăng theo gây nên bệnh phì đại tiền liệt tuyến. Tùy vào cơ địa và lối sống, sức khỏe của từng người mà sự phát triển kích thước của tuyến sẽ khác nhau. Nhìn chung, tuyến tiền liệt sẽ có thể bắt đầu phì khi bước vào tuổi 30 trở đi, phổ biến nhất là sau tuổi 45. Khi tuyến này nặng khoảng 30g sẽ bắt đầu chèn ép vào niệu đạo và cản trở dòng chảy của nước tiểu, gọi là tăng sản tuyến tiền liệt lành tính hoặc phì đại tuyến tiền liệt lành tính.

Tuyến tiền liệt phì đại có thể nặng từ 30 – 80g, thậm chí có người phát triển lên đến 100g. Tuyến tiền liệt lúc này sẽ có hình dạng như một quả cam hoặc  quả bưởi nhỏ.

Tuyến tiền liệt càng to, việc đi tiểu sẽ càng trở nên khó khăn hơn. Thậm chí có thể gây bí tiểu hoàn toàn. Vì vậy, những người có kích thước tiền liệt tuyến quá to (trên 80gram) cần phải được điều trị càng sớm càng tốt để tránh gây ra những biến chứng nguy hiểm.

Theo một số nghiên cứu đáng tin cậy, người ta phát hiện ra mối liên hệ giữa tuổi của bệnh nhân bị phì đại tuyến tiền liệt với kích thước của tuyến, tóm lược như sau:

Nghiên cứu ngẫu nhiên 120 bệnh nhân có các triệu chứng của u xơ tuyến tiền liệt. Sau khi phỏng vấn lâm sàng, thực hiện siêu âm ổ bụng để ước tính được kích thước tuyến tiền liệt. Bệnh nhân được chia thành 3 nhóm theo độ tuổi:

• Nhóm 1: 28 bệnh nhân, tuổi 41 đến 50 tuổi
• Nhóm 2: 31 bệnh nhân, 51 đến 60 tuổi
• Nhóm 3: 61 bệnh nhân, 61 đến 70 tuổi.

Kết quả như sau:

• Nhóm 41 đến 50 tuổi, 28 bệnh nhân có triệu chứng, 7 bệnh nhân bị phì đại tuyến tiền liệt, kích thước phì đại tiền liệt tuyến trung bình là 45 cm³ (khoảng 37,5 g)
• Nhóm 51 đến 60 tuổi, 31 bệnh nhân có triệu chứng, 10 bệnh nhân bị phì đại tuyến tiền liệt, kích thước phì đại tiền liệt tuyến trung bình là hơn 40 cm³ (khoảng 33,3 g)
• Nhóm 61 đến 70 tuổi, 61 bệnh nhân có triệu chứng, 33 bệnh nhân bị phì đại tuyến tiền liệt, kích thước phì đại tiền liệt tuyến trung bìnhi từ 21 đến 175 cm³ (khoảng 17,5 đến 145,8 g).

Ngoài cho kết quả về kích thước tuyến tiền liệt phì đại theo độ tuổi, nghiên cứu trên còn cho thấy sự gia tăng tỉ lệ mắc bệnh u xơ tuyến tiền liệt theo độ tuổi ở nam giới.

IV. Dấu hiệu nhận biết tiền liệt tuyến đang phì đại

Để phát hiện liệu mình có đang gặp vấn đề bệnh lý phì đại hay không? Việc theo dõi tình hình sức khỏe của cơ thể thông qua các dấu hiệu rất quan trọng. Đây là cách nhanh nhất để người bệnh có thể đi khám và chữa trị kịp thời nhanh chóng. Sau đây là những dấu hiệu nhận biết kích thước tiền liệt tuyến đang bị phì đại:

• Gặp khó khăn khi đi tiểu
• Tiểu són
• Số lần đi tiểu tăng lên
• Bị ngắt quãng khi tiểu tiện

Mức độ nguy hiểm của bệnh lý tiền liệt tuyến bị phình to không nghiêm trọng và có thể điều trị cải thiện các tình trạng rối loạn khi tiểu tiện của bệnh nhân. Bệnh này cần được phát hiện sớm và có những biện pháp điều trị kịp thời để tránh cho những biến chứng xấu xảy ra như: bí tiểu mạn, sỏi bàng quang, tiết niệu tái nhiễm trùng,…

V. Kích thước tuyến tiền liệt phì đại cần làm gì?

Phì đại Tiền liệt tuyến không phải bệnh lý quá nghiêm trọng nhưng có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng làm ảnh hưởng đến sức khỏe, đời sống sinh hoạt hàng ngày của người bệnh. Do đó, khi phát hiện bản thân có tuyến tiền liệt bị phình to cần đi khám và điều trị kịp thời. Sau đây là những điều bạn nên làm để bảo vệ sức khỏe của bản thân nếu gặp tình trạng tuyến tiền liệt bị phình to:

• Kích thước chỉ là một phần quyết định bệnh lý tiền liệt tuyến bị phình to. Bệnh lý này còn dựa vào nhiều triệu chứng cùng những yếu tố khác và tình trạng bệnh không giống nhau ở mỗi người. Cần thăm khám bác sĩ để nhận biết tình trạng bệnh, đánh giá mức độ phình đại của tuyến tiền liệt. Tránh những rủi ro không mong muốn.
• Làm theo hướng dẫn điều trị của bác sĩ, tăng cường sức đề kháng cơ thể bằng cách thay đổi những thói quen sinh hoạt phù hợp, tập thói quen đi tiểu đúng giờ, không được nhịn tiểu, đặc biệt là đối với những người đã bị phình to tuyến tiền liệt.
• Tùy theo tình trạng tuyến tiền liệt bị phình to mà có những cách điều trị phù hợp tránh gây hại cho sức khỏe, nếu không có thể sử dụng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ để cải thiện tình trạng bệnh.

VI. Mối liên hệ giữa kích thước phì đại tiền liệt tuyến và độ nặng của bệnh

Kích thước của tuyến tiền liệt không phản ánh mức độ nghiêm trọng của bệnh hay các triệu chứng bệnh của bạn. Bởi, một số đàn ông có tuyến tiền liệt chỉ hơi to nhưng lại có các triệu chứng đáng kể, ảnh hưởng xấu tới chất lượng cuộc sống của họ, trong khi đó có những đàn ông tuyến tiền liệt rất to nhưng chỉ có các triệu chứng tiết niệu nhẹ.

Vì thế, kích thước tuyến tiền liệt hoàn toàn không quan trọng trong việc xác định nhu cầu điều trị của bệnh nhân. Việc xác định kích thước tuyến tiền liệt phì đại chỉ nhằm giúp bác sĩ đưa ra phương pháp phẫu thuật thích hợp.

VII. Kích thước phì đại tiền liệt tuyến bao nhiêu thì cần mổ?

Bệnh nhân phì đại tuyến tiền liệt được chỉ định điều trị ngoại khoa trong các trường hợp sau:

• Bệnh ở giai đoạn 1 mà gặp các triệu chứng: bí tiểu không khắc phục được, rối loạn tiểu tiện ảnh hưởng tới sinh hoạt và công việc của người bệnh
• Bệnh ở giai đoạn 2 và 3
• Rối loạn tiểu tiện ở mức độ trung bình tới nặng
• Bí tiểu hoàn toàn không khắc phục được
• Nhiễm khuẩn đường tiểu kéo dài, hay tái phát
• Tiểu ra máu do u xơ tuyến tiền liệt
• Bị sỏi bàng quang, túi thừa bàng quang
• Có các biến chứng ảnh hưởng tới chức năng của thận
• Những bệnh nhân không có điều kiện theo dõi và điều trị nội khoa

Có nhiều phương pháp điều trị ngoại khoa khác nhau cho bệnh u xơ tuyến tiền liệt, tùy thuộc vào cơ sở vật chất của bệnh viện, tình hình sức khỏe chung cũng như tình trạng bệnh của bạn mà bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp phù hợp.

Phương pháp mổ mở điều trị u xơ tuyến tiền liệt được chỉ định khi:

• Bệnh nhân có chỉ định can thiệp ngoại khoa
• Khối u xơ lớn trên 80 gam
• Có các bệnh kết hợp nặng tại bàng quang, như: sỏi bàng quang lớn hay nhiều viên, túi thừa bàng quang kết hợp
• Có chống chỉ định cắt nội soi: cứng khớp háng, hẹp niệu đạo…

Hiện nay có 2 đường mổ mở u xơ tuyến tiền liệt, đó là mổ qua bàng quang và mổ qua đường sau xương mu.

☛ Tìm hiểu chi tiết: Mổ u xơ tuyến tiền liệt

☛ Tìm hiểu thêm: U xơ tuyến tiền liệt có nguy hiểm không?

Kích thước tuyến tiền liệt trải qua nhiều thay đổi trong suốt cuộc đời nam giới, kể từ khi sinh ra đến khi ngoại tứ tuần. Nhìn chung, kích thước của tuyến sẽ ổn định bình thường cho tới khi bước vào những năm 50 tuổi. Hầu hết nam giới đều bắt đầu phát triển kích thước tuyến khi bước vào tuổi trung niên, sự phát triển này được gọi là tăng sản lành tính tuyến tiền liệt hay u xơ tuyến tiền liệt. Đây là căn bệnh không quá nguy hiểm nhưng nếu không điều trị có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe của người mắc.