Tiểu đêm mất ngủ là một tình trạng phổ biến ở người lớn tuổi. Nó có nguy hiểm không và ảnh hưởng thế nào tới cuộc sống?
Mục lục
Tiểu đêm gây mất ngủ?
Tiểu đêm là một trong những triệu chứng đường tiết niệu dưới thường gặp ở khoảng 30% người lớn tuổi, với hai hoặc nhiều đợt tiểu mỗi đêm. Bệnh cũng có thể gặp ở những người trẻ và được gọi là tiểu đêm ở người trẻ tuổi.
Còn giấc ngủ đóng một vai trò rất quan trọng trong hoạt động thể chất và tinh thần. Người ta ngày càng nhận ra rằng, giấc ngủ bị xáo trộn sẽ gây ra những hậu quả nghiệm trọng. Trong nhiều năm, người ta đã biết rằng một giấc ngủ ngon là rất quan trọng, với khoảng 7-8 giờ ngủ mỗi đêm cho người lớn. Ngủ ít hơn vào ban đêm và chất lượng giấc ngủ thấp hơn đều có liên quan đến thể chất kém, giảm chức năng nhận thức, té ngã và tử vong.
Và tiểu đêm chính là một trong những nguyên nhân gây xáo trộn giấc ngủ. Giấc ngủ bị xáo trộn, hay mất ngủ, thường là bệnh đồng mắc với bệnh tiểu đêm. 3/4 bệnh nhân báo cáo rằng, đi vệ sinh vào ban đêm là lý do thường xuyên nhất khiến họ tỉnh giấc vào ban đêm.
Chính vì thế, tiểu đêm được xem xét như một mục tiêu quan trọng để can thiệp, nhằm giảm gánh nặng của giấc ngủ bị xáo trộn đối với cá nhân, gia đình và xã hội.

☛ Tham khảo thêm tại: Nguyên nhân gây tiểu đêm nhiều lần
Tiểu đêm mất ngủ có nguy hiểm không?
Tiểu đêm mất ngủ CÓ nguy hiểm. Vì những hậu quả mà nó mang lại, không chỉ với cá nhân mà còn với cả gia đình và xã hội.
Đối với cá nhân
Chất lượng cuộc sống.
Thiếu ngủ mãn tính ảnh hưởng lớn đến sức khỏe thể chất và tinh thần cũng như chất lượng cuộc sống nói chung.
Sự gián đoạn giấc ngủ có thể làm suy giảm chức năng và nhận thức ban ngày, đồng thời làm tăng nguy cơ mắc các bệnh nội khoa. Đặc biệt, so với những người bị mất ngủ nguyên phát, mức độ suy yếu chức năng vào ban ngày lớn hơn ở những bệnh nhân đồng mắc thêm tiểu đêm.
Một số nghiên cứu về tiểu đêm mất ngủ ảnh hưởng tới chất lượng cuộc sống là:
- Trong một nghiên cứu với 664 người trưởng thành ở Đài Loan, là những người có ít nhất một lần đi tiểu trong đêm, người ta nhận thấy rằng: Chất lượng cuộc sống càng giảm khi có càng nhiều các lần tiểu đêm.
- Tại Hoa Kỳ, 1214 phụ nữ bị tiểu đêm cũng báo cáo rằng chất lượng cuộc sống của họ suy giảm khi mắc tiểu đêm.
- Một nghiên cứu sâu hơn với 203 bệnh nhân tiểu đêm ở Thụy Điển đã chứng minh rằng: tiểu đêm liên quan đến mức năng lượng ban ngày của họ.
Tất cả những dữ liệu trên cho thấy, tiểu đêm mất ngủ làm ảnh hưởng nghiêm trọng tới chất lượng cuộc sống của bệnh nhân, không phân biệt giới tính, chuyên môn hay vị trí địa lý.

Hiệu suất trong công việc.
Tác động của tiểu đêm mất ngủ tới chất lượng cuộc sống cũng gián tiếp chuyển thành các tác động bất lợi lên hiệu suất công việc. Bởi khi giấc ngủ bị xáo trộn, bệnh nhân sẽ mệt mỏi vào hôm sau, dẫn tới năng suất làm việc thấp hơn, thời gian xin nghỉ ốm cũng tăng lên.
Trong một cuộc khảo sát qua điện thoại tại Hoa Kỳ, tiểu đêm mất ngủ thường xuyên có liên quan đến việc nghỉ ốm nhiều hơn đáng kể, cụ thể như sau: thức dậy 1 lần mỗi đêm: nghỉ 7,4 ngày; 5-6 lần mỗi đêm: nghỉ 36,4 ngày; 3-4 lần mỗi đêm: nghỉ 33,3 ngày. (Số liệu ở những bệnh nhân thức tỉnh ít hơn 3 ngày mỗi tuần)
Trong một nghiên cứu khác về các hoạt động trong công việc, dữ liệu cho thấy rằng, ở những bệnh nhân bị tiểu đêm mất ngủ, tổng thể hiệu suất công việc suy giảm rõ rệt, sự suy giảm này gia tăng với mức độ nghiêm trọng của bệnh. Suy giảm tổng thể trong công việc có thể ảnh hưởng tới năng lực, sự ổn định trong công việc ở một số người.

Tai nạn.
Tai nạn giao thông cũng là mối nguy hiểm đáng kể ở những người bị thiếu ngủ hoặc giấc ngủ bị gián đoạn. Người ta nói rằng, lái xe sau khi thiếu ngủ ở mức độ vừa phải là nguy hiểm như ngộ độc rượu ở mức độ thấp.
Tai nạn giao thông liên quan đến sự mệt mỏi theo ước tính là 60%.
Tiểm đêm có thể gây mất ngủ, vì vậy nó đóng một vai trò đáng kể trong việc gây ra sự mệt mỏi ở một số tài xế và công nhân, do đó nó góp phần gây ra tai nạn trên đường và tại nơi làm việc.
Ngã và gãy xương.
Ngã và gãy xương ở người cao tuổi là một dạng tai nạn khác góp phần vào tỷ lệ mắc bệnh và tử vong liên quan đến tiểu đêm mất ngủ. Tiểu đêm mất ngủ khiến bệnh nhân không tỉnh táo, từ đó làm tăng nguy cơ té ngã và gãy xương. Ngoài ra, do phải thực hiện việc di chuyển vào ban đêm, những người lớn tuổi cũng rất dễ té ngã.
Một nghiên cứu đã chỉ ra mối liên quan tích cực giữa tiểu đêm mất ngủ và tỷ lệ gãy xương, theo đó: bệnh nhân thức dậy 2 lần mỗi đêm trở lên có nguy cơ gãy xương tăng gấp 2 lần.

Tỷ lệ mắc bệnh và tử vong.
Những người bị tiểu đêm và mất ngủ được báo cáo là tăng tỉ lệ mắc bệnh. Phần lớn những người đi tiểu trên 2 lần mỗi dêm nói rằng sức khỏe của họ kém hoặc trung bình.
Trong một nghiên cứu sức khỏe, những phụ nữ ở độ tuổi 40, sức khỏe kém, có tần suất đi tiểu đêm lớn hơn những phụ nữ khác. Tỉ lệ này là: 40% phụ nữ bị đi tiểu 3 lần mỗi đêm có sức khỏe kém và tỉ lệ này ở những phụ nữ không mắc tiểu đêm mất ngủ là 5%.
Những người bị tiểu đêm mất ngủ cũng được báo cáo là có tỷ lệ tử vong tăng. Các mô hình logistic đa biến đã chứng minh nguy cơ tử vong gia tăng ở những bệnh nhân bị tiểu đêm ở Nhật Bản, tỷ lệ này gia tăng ngay cả khi kiểm soát các bệnh đồng mắc hoặc tương quan, như tiểu đường, tăng huyết áp, bệnh mạch vành, bệnh thận, uống rượu, tiền sử sinh con và sử dụng thuốc an thần, thuốc ngủ và thuốc lợi tiểu.
☛ Tham khảo thêm tại: Đi tiểu nhiều lần có phải do thận yếu?
Rối loạn tâm trạng.
Các nhà nghiên cứu đã tìm được mối quan hệ giữa tiểu đêm mất ngủ và rối loạn tâm trạng.
- Ở phụ nữ, tiểu đêm mất ngủ làm tăng nguy cơ mắc bệnh trầm cảm gấp 3 lần so với những những phụ nữ khác.
- Một nghiên cứu trên 5.500 người trưởng thành trả lời khảo sát về Sức khỏe Cộng đồng Khu vực Boston cho thấy, tiểu đêm mất ngủ làm ảnh hưởng tới cảm xúc của họ, khiến họ không kiểm soát được bản thân.
- Trong một nghiên cứu trên dân số ở nông thôn Hàn Quốc, những người mắc bệnh tiểu đường và phải thức dậy vào ban đêm để đi tiểu đã báo cáo rằng họ có những cảm xúc bất lợi, mức năng lượng thấp hơn bình thương và suy giảm chức năng hoạt động vào ban ngày.

Ngưng thở khi ngủ.
Tiểu đêm mất ngủ cũng liên quan đến chứng ngưng thở khi ngủ.
Đầu tiên và rõ ràng nhất, là những người mắc chứng ngưng thở khi ngủ có thể sẽ thức dậy sau một cơn ngáy và sau đó họ sẽ có nhu cầu đi tiểu.
Bản chất của cơ chế này là do: chứng ngưng thở khi ngủ có liên quan đến giảm tiết renin và aldosterone trong huyết tươngm việc giảm aldosterone làm tăng số lần đi tiểu.
Đối với người thân/người chăm sóc
Mặc dù có rất ít các nghiên cứu xem xét những tác động của tiểu đêm mất ngủ đối với gia đình và người chăm sóc, nhưng những người đã điều tra về vấn đề này liên tục báo cáo những khó khăn đáng kể cho người thân của những người mắc tiểu đêm mất ngủ.
Trong một cuộc khảo sát người thân của những người đàn ông bị phì đại tuyến tiền liệt lành tính, với 3/4 trong số đó phải thức giấc ít nhất một lần trong đêm để đi tiểu, 1/2 người thân của những người đàn ông này báo cáo là họ cũng mệt mỏi vào ngày hôm sau vì bị đánh thức.
Trong một cuộc khảo sát khác, 46% phụ nữ báo cáo họ đánh thức bởi chồng của mình – những người có triệu chứng tuyến tiền liệt (được xác định bằng cách sử dụng điểm số triệu chứng tuyến tiền liệt quốc tế).
Một cuộc nghiên cứu gần đây với 130 người đàn ông Hàn Quốc bị tiểu đêm và vợ của họ, 36% người vợ báo cáo là họ cảm thấy không hài lòng, bị làm phiền khủng khiếp và 60% báo cáo là họ mệt mỏi.
Ngoài ra, như đã nói ở trên, tiểu đêm làm tăng nguy cơ té ngã và gãy xương ở những người cao tuổi, điều này cũng để lại những phiền toái cho gia đình của họ, cả về mặt cảm xúc lẫn thể chất.

Đối với xã hội
Các nghiên cứu kinh tế về sức khỏe liên quan đến tiết niệu, đặc biệt là bệnh tiểu đêm đang ở giai đoạn sơ khai và cần nhiều phân tích hơn để đánh giá đầy đủ chi phí của bệnh tiểu đêm mất ngủ đối với xã hội.
Một nghiên cứu của Thụy Điển đã báo cáo rằng, những người mắc tiểu đêm mất ngủ bị suy giảm tổng thể về công việc cao hơn 9,2% so với những người không mắc, điều này sẽ phần nào làm ảnh hưởng tới thu nhập của họ và tình hình kinh doanh của doanh nghiệp.
Cùng với đó, các nhà nghiên cứu đã phân tích dữ liệu từ Nghiên cứu Sức khỏe Cộng đồng Khu vực Boston, Cục Thống kê Lao động Hoa Kỳ và bảng câu hỏi về Năng suất & Suy giảm Công việc. Họ kết luận rằng: ít nhất 28 triệu người trưởng thành Hoa Kỳ bị tiểu đêm mất ngủ (với số lần đi tiểu >2) làm mất 127 giờ làm việc mỗi người mỗi năm, điều này ước tính gây thiệt hại 61 tỉ đô la cho nền kinh tế và ít nhất 1,5 tỉ đô la cho chi phí chăm sóc sức khỏe liên quan tới té ngã.
Tại Việt Nam, con số này chưa được thống kê chính thức, nhưng dựa vào những nghiên cứu trên ta cũng phần nào hiểu rằng, bệnh tiểu đêm mất ngủ có thể gây ra thiệt hại cho xã hội.
☛ Tham khảo thêm tại: Tiểu đêm ở người già: Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
Cách gúp bạn cải thiện chứng tiểu đêm mất ngủ
Để giúp bạn có thể cải hiện cũng như chấm dứt dần tình trạng tiểu đêm mất ngủ việc đầu tiên bạn cân đi tim nguyên nhân gây nên tình trạng này và đi thăm khám sớm để được điều trị dứt điểm. Ngoài ra thì bạn cần thay đổi một vài thói quen để cải thện như sau
Có thời gian biểu khoa học
Điều đầu tiên để có thể giúp có giấc ngủ ngon đó là bạn cần có thời gian biểu cho việc ngủ một cách khoa học. Bạn cần tập cho mình thói quen lên giường và thức dậy vào cùng một thời điểm nhất định. Trước tiên bạn cần chắc chắn rằng thời gian ngủ phải từ 7-8 tiếng mỗi ngày, sau đó là xác định thời gian ngủ và thời gian dậy. Mốc thời gian lý tưởng cho bạn là đi ngủ lúc 10h tối và dậy vào 5h-6h sáng.
Tạo một không gian ngủ tốt
Bạn cần tạo cho mình một không gian ngủ tốt từ chăn gối cho đến nhiệt độ và độ sáng trong phòng ngủ. Bạn cần chuẩn bị gối chăn êm ái giúp bạn ngủ thoải mái nhất, đồng thời cho nhiệt độ trong phòng ở mức hợp lý và không để đền trong phóng quá sáng. Do bạn cần phải dậy đi tiểu vào ban đêm thì bạn nên để một chiếc đèn nhỏ bên cạnh giường để thuận tiện hơn cho việc đi đến nhà bệ sinh.
Không sử dụng các thiết bị điện tử
Trước khi ngủ bạn không nên sử dụng các thiết bị điện tử như tivi, điện thoại, máy tính bảng. Bởi những thiết bị này sẽ phát ra ánh sáng xanh khiến làm giảm lượng hormone melatonin sẽ khiến bạn khó đi vào giấc ngủ hơn.
Tập các bài tập thư giãn
Để có một giấc ngủ ngon thì bạn cần loại bỏ hết những điều khiến bạn suy nghĩ. Để làm được điều này bạn có thể tập một vài động tác kéo dãn đơn giản, tập yoga hay ngồi thiền.
Có chế độ ăn uống lành mạnh
Điều này cũng là vấn đề bạn cần quan tâm bởi có thể gây ảnh hưởng trực tiếp đến việc bạn bị mất ngủ. Do đó bạn cần tránh những thực phẩm có thể gây mất ngủ như trà, cà phê, bia, rượu, nước tăng lực,…. Ngoài ra bạn cũng cần chú ý không nên ăn quá no hoặc đồ ăn khó tiêu từ 3-4 giờ trước khi ngủ.
Kết luận
Như vậy, tiểu đêm mất ngủ là một vấn đề nguy hiểm, bởi nó có thể khiến giấc ngủ xáo trộn và gây ra những hậu quả nguy hại cho sức khỏe, cả về thể chất lẫn tinh thẫn. Không chỉ vậy, nó còn làm ảnh hưởng tới người thân của bạn và gây ra những thiệt hại cho xã hội.
Tuy nhiên, đừng quá lo lắng, tiểu đêm nói chung là bệnh có thể điều trị được, việc kiểm soát căn bệnh này thường bắt đầu bằng việc thay đổi lối sống và trị liệu hành vi. Bệnh nhân sẽ được khuyến khích hạn chế uống nước sau buổi tối sớm, hạn chế cafein và rượu, uống thuốc lợi tiểu vào giữa buổi chiều, nâng cao chân vào buổi tối để giúp huy động chất lỏng và đi tiểu trước khi đi ngủ.
Nếu sửa đổi hành vi một không hiệu quả, bệnh nhân sẽ được cân nhắc việc sử dụng thuốc.
Để tìm hiểu thêm về điều trị bệnh tiểu đêm, bạn có thể đọc bài viết: Cách trị tiểu đêm nhiều lần