Nguyên nhân gây u xơ tuyến tiền liệt

Người ta ước tính có khoảng 50% đàn ông tuổi 60 có tiền liệt tuyến quá phát và tỷ lệ này là 90% ở tuổi 70 hoặc 80. Vì vậy, có thể nói, u xơ tuyến tiền liệt là bệnh của nam giới cao tuổi.

Tuyến tiền liệt là gì?

Tuyến tiền liệt là một tuyến nhỏ thuộc hệ sinh dục nam, bao gồm hai thùy nhỏ  nằm phía trước trực tràng, ngay dưới cổ bàng quang chỗ nước tiểu đi ra niệu đạo. Cho đến nay, vai trò của tuyến tiền liệt chủ yếu vẫn được cho là cung cấp tinh dịch, là môi trường cho các hoạt động của tinh trùng và tạo điều kiện thuận lợi quá trình thụ tinh.

Nguyên nhân gây bệnh:

U xơ tuyến tiền liệt (hay còn được gọi là u phì đại lành tính tuyến tiền liệt) là từ dùng để chỉ một quá trình phì đại của tuyến tiền liệt do quá sản của các tế bào tuyến, tế bào đệm. Quá trình này phì đại này có tính chất lành tính, phát triển nhanh từ tuổi 40 trở đi.

Nguyên nhân nào gây ra hiện tượng quá phát và phì đại của tuyến tiền liệt cho tới nay vẫn chưa được biết rõ. Có nhiều giả thiết được đưa ra như vai trò của tinh hoàn trong việc tiết ra hormone testosterol ( testosterol tăng cao trong máu có tính chất ức chế sinh một hormone khác là estrogen ). Về già, lượng testosterol suy giảm dẫn đến tăng estrogen và chất này có khả năng kích thích các tế bào tuyến tiền liệt tăng sinh. Thuyết này dựa trên việc u xơ tuyến tiền liệt chỉ có ở người già và đặc biệt không có ở những người bị thiến hoặc bị thương mất tinh hoàn, bị teo tinh hoàn bẩm sinh. Một giả thiết khác lại tập trung vào vai trò của dihydrotestosterol – DHT (là chất có nguồn gốc từ testosterol). Giả thiết này cho rằng DHT có khả năng gây quá phát các tế bào tuyến tiền liệt bởi vì ở người không hoặc có ít chất DHT trong máu thì không bị u xơ tuyến tiền liệt. Cũng có một nghiên cứu chỉ ra mối liên quan giữa việc truyền tín hiệu “tái thức tỉnh” giữa các tế bào khiến cho chúng nhạy cảm hơn với các hormone như estrogen và phát triển kiểu quá sản gây phì đại tuyến tiền liệt.

Dấu hiệu để nhận biết bệnh:

Khối u TLT phì đại chèn ép vào niệu đạo gây nên những rối loạn tiểu tiện với các triệu chứng đặc trưng sau:

• Hội chứng tắc nghẽn nước tiểu: đi tiểu không hết, vẫn còn nước tiểu ứ đọng trong bàng quang, phải gắng sức rặn, tiểu ngắt quãng, tia nước tiểu yếu, thậm chí không thành tia, đái chỉ nhỏ giọt (người ta thường hay ví người bị UXTLT là “đái ướt mũi giày” là do nước tiểu nhỏ giọt xuống mũi giày) hoặc đái bị tắc xong lại đái tiếp, đi tiểu rất lâu… và nặng hơn thế có thể bí đái hoàn toàn.
• Hội chứng kích thích: luôn cảm giác rất mót tiểu, nhưng không hết, dễ bị tiểu són, có nhu cầu đi tiểu nhiều lần trong cả ngày và đêm…

U xơ TLT sẽ gây nên những hậu quả gì?

Nếu u to, chèn ép vào đường niệu đạo gây nên các triệu chứng tắc nghẽn đường tiểu, làm ảnh hưởng đến sinh hoạt và cuộc sống của người bệnh (đây chính là lý do chủ yếu để bệnh nhân tìm đến với thầy thuốc).

Khi u xơ gây chèn ép, ứ trệ nước tiểu sẽ gây nên một số hậu quả: dễ bị viêm đường tiết niệu, nguy hiểm hơn nếu viêm nhiễm này đi ngược lên trên gây viêm đài – bể thận là một bệnh nhiễm khuẩn tiết niệu rất nặng. Nếu ứ trệ nặng và kéo dài có thể dẫn đến suy thận mạn tính. Chính vì vậy, bệnh nhân cần được khám xét kiểm tra định kỳ để có thể điều trị kịp thời.

BS. Nguyễn Hải Linh